Darmschade: hoe zit het?

Als je als volwassene de diagnose coeliakie krijgt is het de bedoeling dat er altijd een darmbiopt* wordt afgenomen. Via de mond gaat de arts met een slang naar de darmen en neemt kleine hapjes uit het darmslijmvlies.

Vervolgens snijdt een patholoog de hapjes in nog dunnere plakjes en bekijkt ze onder de microscoop. Dan kun je zien wat hier op de afbeelding staat: op celniveau wordt het darmslijmvlies bekeken. Je kunt dan zien dat er grote verschillen zijn tussen een normaal darmslijmvlies (Marsh 0, links bovenin) en een coeliakie darm (onderste 3 afbeeldingen). Ook kan de patholoog bepaalde cellen tellen en dit gebruiken om een Marsh gradatie toe te kennen.

Marsh gradaties, afbeelding afkomstig uit het boek Gluten Freedom van A. Fasano en S. Flaherty.

Wat zegt de Marsh gradatie over coeliakie?

De Marsh gradatie zegt iets over de gezondheid (of ziekte) van de darmen. Een gezonde darm heeft mooie darmvlokken en prachtige instulpingen waardoor, als je de darmen volledig zou uitvouwen, je een enorm oppervlakte van ruim een tennisveld groot zou krijgen. Bij Marsh 1 zie je vrijwel geen beschadigingen aan het darmslijmvlies, wel zijn er immuuncellen waarneembaar wat duidt op een afweerreactie. Deze aanwezigheid van immuuncellen noemen we intra-epitheliale lymfocytose. Bij Marsh 2 zien we ook nog geen echte beschadigingen, maar wel weer de immuuncellen en valt wel op dat er een abnormale toename is van nieuw darmweefsel in de crypten (de instulpingen). Dit laatste noemen we crypthyperplasie.

Bij Marsh 3 hebben we een onderverdeling van A, B en C: bij allen zien we dat het darmslijmvlies ernstig is aangetast, de darmvlokken zijn afgestompt of niet meer waarneembaar (vlokatrofie) en er is een duidelijke afweerreactie en ontsteking. Je ziet geen mooie instulpingen meer, ik grap in de praktijk weleens “alsof er met een kaasschaaf over de darm heen is gegaan”.

Type 1 is het minst beschadigd, type 3C is het meest beschadigd. Mike Marsh, de arts die aan de grondslag ligt van de Marsh gradatie overleed vorige maand. Hij speelde een enorme rol in de huidige coeliakie diagnostiek.

Meer weten over waarom een diagnose coeliakie zo belangrijk is? Ik geef hier regelmatig een webinar over. Klik hier om je aan te melden.

*Bij kinderen is een darmbiopt vaak niet meer nodig om een diagnose te krijgen. Regelmatig is alleen bloedonderzoek al betrouwbaar genoeg om te weten of er sprake is van coeliakie.