Hey hey! Ik deelde vanmiddag op social media wat stories over hoe het zit dat je heftiger kunt reageren als je al een tijdje glutenvrij eet. Hier kreeg ik al zoveel leuke reacties op dat ik dacht, deze is ook waardevol om eens in een blog toe te lichten!

Want ik weet niet hoe het met jou zat, maar toen ik glutenvrij ging eten reageerde ik nadien véél en véél heftiger op een glutenfout. Waar ik voor de diagnose vooral veel vage klachten had (misselijkheid, buikklachten, ontlastingsproblemen, vermoeidheid) zeg ik weleens voor de grap: ik werd pas écht ziek toen ik glutenvrij ging eten. Man, wat was ik beroerd, met name die eerste 1,5 jaar.

Dan denk je misschien, Lisanne, hoe zit dat dan? Ook ik maakte net zoals de meeste mensen die glutenvrij gaan eten in die eerste jaren regelmatig glutenfouten. Vooral als ik bij anderen ging eten of uit eten ging en dat kwam dan ook nog eens grotendeels omdat ik volledig de regie bij een ander liet liggen, maar dat is een verhaal voor een andere keer.

Feit was dat deze glutenfouten wel 10x zo hard binnen leken te komen in mijn lichaam. Toen ik dit deelde op social media reageerde zo’n 89% dat ze dit herkenden en dat ze ook heftiger reageerden op gluten dan voor de diagnose. En er zit best een logische verklaring achter!

Als je namelijk de diagnose coeliakie hebt, en dat weet je nog niet, dan is het immuunsysteem continu aan het aanvallen. Je kunt het zien als een leger aan afweercellen dat continu op de darm aan het hakken en aanvallen is. Dat leger is gewoon moe! Het is al maanden of soms al jaren bezig, met die continue aanval. Man, dat is behoorlijk vermoeiend voor zo’n cel!

Nou, ga jij dan vervolgens glutenvrij eten dan stuur je je immuuncellen heerlijk naar een all-in resort op vakantie. Beentjes omhoog, niks meer aan doen zou je zeggen. De immuuncellen doen lekker rustig aan, kunnen mooi opladen. Zodat als jij weer gluten binnen krijgt, ze volle bak met 100% energie weer vol gas jouw darmen kunnen aanvallen.

Er zijn ook medische woorden voor dit proces, Frits Koning weet daar vooral meer over, maar ik hou het graag op jip & janneke niveau. Snap ik het zelf ook het beste en zo kan ik het het beste uitleggen haha!

Maar duiken we de wetenschap in dan zien we dus ook echt dat mensen heel wisselend kunnen reageren op gluten. De een krijgt buikpijn, de ander hoofdpijn en weer een ander krijgt een flinke buikgriep of heeft het plotseling ijskoud. Ik beschrijf het bij mezelf weleens “alsof iemand de stekker uit me trekt”, ik kan dan van het ene op het andere moment van 100% energie naar 0% energie gaan. En die vermoeidheid duurt dan vaak echt wel een tijdje. 

Er zitten dus individuele verschillen in de reactie. Er zijn zelfs mensen die geen reactie krijgen op gluten, ook al hebben ze coeliakie. Toch weten we dat de darmschade ontstaat vóórdat je klachten krijgt. Alleen de richtlijn “ik krijg geen klachten, dus ik heb geen gluten binnen gekregen” volgen, werkt dus niet.

Bij glutensensitiviteit weten we het niet zo goed, wat er precies in het lichaam gebeurt. Er zijn wat aanwijzingen dat daar toch ook iets aan de hand lijkt te zijn met de darmen, maar ik vraag me dan altijd af of er niet stiekem toch sprake is van een soort voorstadium van coeliakie.

Het probleem met glutensensitiviteit is vaak dat deze mensen geen goede diagnose hebben gekregen en niet goed zijn onderzocht voordat ze glutenvrij zijn gaan eten. Ook dan wil ik namelijk weten of er geen antistoffen zijn én dat er geen darmschade zichtbaar is op het biopt. Maarja, dit probleem kennen we bij coeliakie natuurlijk ook. Lastig!

In het geval van coeliakie zijn er wetenschappelijk gezien aanwijzingen dat je zieker kunt worden naarmate je strenger glutenvrij eet. Als je continu toch wat gluten binnen krijgt, dan lijkt de reactie qua klachten minder heftig. Maarja, dan zit je weer met het feit dat je toch continu darmschade houdt. Ook niet echt een optie dus.

Wat ik super interessant vind is dat er studies zijn naar geneesmiddelen bij coeliakie en dat er een placebo effect te zien is: dat mensen die het placebo kregen minder darmschade en klachten kregen dan mensen zonder placebo. Super interessant! Dat betekent dus dat we met onze mind of hersenen blijkbaar de mate van darmschade of klachten kunnen beinvloeden.

Daarnaast zijn er aanwijzingen dat als je angstig of depressief bent, ook sneller klachten krijgt van gluten dan wanneer je dit niet bent. Dus je hersenen en mentale gezondheid lijkt dus invloed te hebben op de mate van klachten van gluten.

Hier hoop ik ooit een onderzoeksafdeling op te kunnen zetten om dit soort dingen te kunnen onderzoeken. Mega mega interessant. Mensen zeggen tegen mij “Lisanne, dat kun je toch niet, dat is toch niet te financieren”. Maar ik denk altijd: waar een wil is, is een weg. Dat het nog niemand gelukt is, betekent niet dat het niet kan. Dat betekent alleen dat we nog niet weten hoe.

Ik hoop tijdens mijn carrière coeliakie en glutensensitiviteit te genezen. Dat moet kunnen, het is alleen nog even zoeken hoe.

Heel verhaal geworden, dit was ‘m weer even voor vandaag! Joee!