Als je zwanger bent komen er vaak allemaal vragen op je af als het gaat om voeding. Wat mag ik wel en niet eten? En moet ik nou eigenlijk eten voor twee? Toen ik zwanger was van mijn dochter, vroeg ik me af of er aanvullende richtlijnen waren omdat ik coeliakie heb. Interessante vragen waar ik in dit artikel antwoord op zal geven.

Let op: Dit artikel is bedoeld voor vrouwen die bekend zijn met de diagnose coeliakie en/of NCGS en al een tijd een glutenvrij dieet volgen. Heb je recent de diagnose coeliakie gehad en kom je erachter dat je zwanger bent? Heb je coeliakie maar volg je geen glutenvrij dieet? Of vermoed je dat je coeliakie hebt en ben je zwanger of wil je dit worden? Overleg dan met jouw diëtist of arts of er aanvullende of andere richtlijnen voor jou gelden.

Algemene richtlijnen tijdens de zwangerschap
Bepaalde producten kun je beter even laten, terwijl je van andere voedingsmiddelen misschien juist meer mag eten. Zo kun je onder andere beter geen rauw vlees of producten van rauwe melk nemen. Ook is het goed om extra hygiënisch om te gaan met voeding tijdens de zwangerschap, je hebt namelijk door de zwangerschap een verminderde weerstand(1). Voor een uitgebreide lijst van voedingsmiddelen die je beter kunt mijden tijdens de zwangerschap, kun je hier terecht.

Daarnaast zijn er nog algemene adviezen die voor iedere zwangere gelden:

  • Foliumzuur: Om de kans te verkleinen dat jouw baby met een open ruggetje, hazenlip of open gehemelte geboren wordt, wordt aangeraden om dagelijks 400 microgram foliumzuur per dag te gebruiken vanaf het moment dat je een zwangerschapswens hebt en in de eerste 10 weken van de zwangerschap(2);
  • Vitamine D: Tijdens de hele zwangerschap wordt aangeraden om dagelijks 10 microgram vitamine D te gebruiken. Dit zorgt ervoor dat calcium uit de voeding wordt opgenomen en voor een goede botopbouw van de baby(2);
  • Calcium: Naast vitamine D is calcium belangrijk voor de botopbouw van de baby. Zorg daarom dat je 2-3 porties melkproducten en 40 gram kaas neemt(2). Lactose-intolerant? Zorg dan dat je een goede melkvervanger mét calcium neemt. Nederlandse harde kaas, zoals Goudse kaas, bevat vrijwel geen lactose en kun je daarom waarschijnlijk gewoon nemen(3);
  • IJzer: Om bloedarmoede te voorkomen is het belangrijk om voldoende ijzer binnen te krijgen. Dit lukt door voldoende volkorenproducten, vlees (of vleesvervanger met toegevoegd ijzer) te nemen. Daarnaast is aan te raden om bij elke maaltijd een vitamine C-rijk product te nemen (zoals groente en fruit), zodat het ijzer gemakkelijk opgenomen wordt uit de voeding(2);
  • Vis: Visvetzuren zijn belangrijk voor de ontwikkeling van het zicht en de hersenen van jouw ongeboren baby. Daarom is het aan te raden om een keer per week vis te nemen, bij voorkeur vette vis zoals zalm, sardine, makreel en haring. Let op: bepaalde vis kun je beter vermijden. Klik hierboven voor een overzicht van vissoorten die je beter niet kunt nemen.
  • Vitamine A: Let op, tijdens de zwangerschap mag je niet teveel lever of leverproducten. Ook het gebruik van vitamine A supplementen wordt afgeraden(2).

 

Eten voor twee
Een veelgehoord gezegde is: “tijdens een zwangerschap moet je eten voor twee”. Maar is dit ook zo? Als we kijken naar de schijf van vijf, dan zien we dat je als zwangere vrouw wat meer glutenvrij brood met boter en wat meer vlees mag op een dag. In plaats van de aanbevolen 4-6 sneetjes brood worden dit er 4-7 en in plaats van maximaal 500 gram vlees per week mag het tussen de 500 en 625 gram vlees zijn. Je ziet al: dit zijn geen schokkende hoeveelheden extra en je hoeft dus niet te eten voor twee. Als je letterlijk zou eten voor twee personen, dan zal je gewicht dusdanig toenemen dat dit gevaren voor jou en de baby kan opleveren. Bovendien is het veel lastiger om na de bevalling weer op gewicht te komen als je enorm bent aangekomen tijdens de zwangerschap.

Aanvullende richtlijnen in verband met coeliakie
Als jij het glutenvrije dieet goed volgt, je verder gezond bent en er geen sprake is van vitamine-tekorten, kun je in principe gewoon de aanbevelingen volgen zoals alle andere zwangere vrouwen (zie hierboven). Omdat een dieet natuurlijk altijd wat beperkingen met zich meebrengt, zou het kunnen dat je wat eenzijdiger eet dan een andere zwangere. Daarom is het wel goed om veel te variëren. Ontbijt bijvoorbeeld de ene dag met glutenvrije havermout en de andere dag met een zelfgemaakte granola, warme pap van zilvervliesrijst of een paar sneetjes brood. En lunch vervolgens met een gezonde quinoa salade of zelfgemaakte glutenvrije boekweitpannenkoekjes.

Sommige vrouwen vragen zich af of het verstandig is om een multivitamine te slikken naast het glutenvrije dieet. In principe wordt dit niet standaard aanbevolen. Mocht je nou veel last hebben van een slechte eetlust, weinig voedingsstoffen binnen krijgen of veel moeten overgeven, dan kun je het beste met jouw verloskundige of diëtiste overleggen of een multivitamine speciaal voor zwangere vrouwen voor jou een goede keuze is.

Bronvermelding:
(1). Voedingscentrum. Wat kan ik wel en niet eten tijdens mijn zwangerschap? http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-en-ik/zwanger/wat-kan-ik-wel-en-niet-eten-tijdens-mijn-zwangerschap-.aspx
(2) http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-en-ik/zwanger/gezond-eten-tijdens-de-zwangerschap.aspx
(3) http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/lactose-intolerantie.aspx